Chánh niệm là phương pháp giúp chúng ta cải thiện sức khỏe tinh thần hiệu quả. Vậy chánh niệm là gì? Lợi ích của chánh niệm như nào? Cách thực hành chánh niệm hiệu quả ra làm sao? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết về phương pháp này qua các thông tin trong bài nhé.

Chánh niệm là gì?

Chánh niệm là phương pháp giúp nhận thức của chúng ta đầy đủ, không phán xét về hiện tại, thay vì dự đoán tương lai hay sống trong quá khứ. Nó đơn giản chỉ là khả năng nhận thức được mình đang làm gì, đang ở đâu, mà không phản ứng quá mức hay choáng ngợp với những điều xảy ra xung quanh. Chánh niệm ngày được áp dụng rộng rãi như một phương pháp chăm sóc sức khỏe tinh thần.

Chánh niệm là phương pháp giúp chăm sóc sức khỏe tinh thần được thoải mái

Chánh niệm là gì Thích Nhất Hạnh? Theo thiền sư Thích Nhất Hạnh, "Chánh niệm cho chúng ta thấy được những gì đang xảy ra trong cơ thể, cảm xúc, tâm trí chúng ta và thế giới. Nhờ chánh niệm, chúng ta có thể tránh làm hại bản thân và người khác"

Yếu tố quan trọng trong chánh niệm chính là kết nối với cơ thể với những cảm giác của chúng ta. Điều này đồng nghĩa với việc người thực hành phải nhận thức được suy nghĩ, cảm xúc, cảm giác của cơ thể gồm vị giác, khứu giác, xúc giác, thị giác và thính giác.

Lợi ích của chánh niệm

Mục đích của chánh niệm là ngăn chặn những thói quen xấu, tránh xa các phản ứng tiêu cực bằng cách quan sát, nhận thức về suy nghĩ, cảm xúc và trải nghiệm hiện tại mà không có đánh giá hay phán xét.

Chánh niệm mang lại rất nhiều lợi ích cho con người. Bên cạnh việc rèn luyện khả năng tập trung, chánh niệm còn giúp nâng cao sức khỏe tinh thần, tốt cho cuộc sống hàng ngày, công việc, mối quan hệ và sức khỏe thể chất. Cụ thể, những lợi ích của chánh niệm gồm có:

• Cải thiện trí nhớ và khả năng nhận thức.
• Cải thiện giấc ngủ.
• Tăng cảm giác hạnh phúc.
• Giải tỏa căng thẳng, trầm cảm và lo lắng.
• Giảm các triệu chứng đau nửa đầu, đau đầu mãn tính.
• Kết nối và tương tác với mọi người tốt hơn.
• Giúp giảm cân và cải thiện chứng rối loạn ăn uống.

Cách thực hành chánh niệm

Các bạn có thể đạt được chánh niệm thông qua việc thiền định hoặc các hoạt động hàng ngày. Bằng cách tập trung vào hiện tại, giảm bớt những cuộc đối thoại nội tâm, các bạn có thể đạt được trạng thái chánh niệm. Sau đây là một số phương pháp giúp thực hành chánh niệm trong cuộc sống hàng ngày hiệu quả:

Thiền chánh niệm là gì?

Đây là cơ hội để các bạn dành thời gian cho bản thân và thực hành chánh niệm trong cuộc sống hàng ngày. Để làm được điều này, các bạn có thể tuân theo các bước sau:

• Ngồi thẳng lưng sao cho cơ thể thật thoải mái.

• Trong vòng 1 phút, hãy tập trung chú ý đến hơi thở.
• Thở tự nhiên và lưu ý thời gian giữa mỗi lần thở vào và ra.
• Cảm nhận sự mở rộng của phổi cùng chuyển động của bụng mỗi khi thở.
• Khi bạn cảm thấy mất tập trung, hãy nhẹ nhàng đưa tâm trí trở lại với hơi thở.

Ngồi thẳng lưng để tập thở cho đúng cách

Nhận thức về suy nghĩ và cảm xúc của bản thân

Chánh niệm không hề có tác dụng loại bỏ được hoàn toàn suy nghĩ và căng thẳng, nhưng nó sẽ giúp bạn nhận thức được những cảm xúc này sẽ đến và đi. Để thực hành chánh niệm, bạn có thể:

• Hỏi chính bản thân mình rằng: "Tôi đang trải qua điều gì vào thời điểm này?"
• Đặt tên cho các suy nghĩ và cảm xúc, chẳng hạn như: "Đây là cảm giác lo lắng."
• Tránh phán xét chính mình, thay vào đó các bạn sẽ quan sát và đánh giá xem liệu nỗi lo lắng đó có đáng ngại không. Nếu căng thẳng và lo lắng đó không đáng kể, các bạn có thể bỏ qua nó và tập trung vào hiện tại. Còn nếu đánh giá nó nghiêm trọng, các bạn có thể tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia tâm lý, gia đình, bạn bè hay người cố vấn để hỗ trợ và giải quyết vấn đề.

Ăn trong chánh niệm

Chánh niệm trong ăn uống nghĩa là tập trung hoàn toàn vào bữa ăn của mình mà không hề bị phân tán bởi việc xem TV, đọc sách hay sử dụng điện thoại. Để thực hiện việc ăn uống chánh niệm, các bạn có thể:

• Tập trung vào hình dáng, màu sắc của thức ăn.
• Cảm nhận hương vị, mùi của từng thức ăn.
• Ngừng ăn khi các bạn cảm thấy no, thay vì cố gắng ăn toàn bộ thức ăn trên đĩa.

Đi bộ chánh niệm

Để đi bộ chánh niệm, các bạn có thể tập luyện bất kỳ lúc nào trong ngày. Ban đầu, các bạn hãy bắt đầu chậm rãi, sau khi đã quen thì có thể thực hành đi bộ với mọi tốc độ, kể cả khi đang vội vàng.

Để thực hiện đi bộ chánh niệm, các bạn có thể:

• Cảm nhận cảm giác của lòng bàn chân khi nó tiếp xúc với bề mặt đất hay bất kỳ loại mặt phẳng nào bạn đi như cỏ, bãi biển, gỗ, xi măng,...
• Nhận thức đến từng nhóm cơ bắp mà bạn sử dụng khi đi bộ.

• Khi tâm trí của bạn bị lạc đề thì hãy sử dụng cảm giác tiếp xúc của lòng bàn chân với mặt đất như là một điểm neo để đưa bạn trở lại với hiện tại.
• Hãy dành ít nhất một phút trong ngày để tập trung vào cảm giác mỗi khi đi bộ.

Cảm nhận lòng bàn chân tiếp xúc với mặt đất

Mẹo thực hành chánh niệm thành công

Nếu các bạn đang gặp khó khăn khi thực hành chánh niệm, những lời khuyên sau đây có thể rất hữu ích:

• Tập trung vào thực hiện một nhiệm vụ nào đó tại một thời điểm. Thực hiện quá nhiều việc cùng lúc có thể sẽ dẫn đến bị mất tập trung, vì vậy các bạn hãy thử tập trung hết sức vào một việc.
• Hãy đối xử tử tế với chính bản thân mình khi thực hành chánh niệm. Không phán xét hay tự trách bản thân nếu các bạn cảm thấy tâm trí vẫn còn đang lang thang. Chánh niệm cũng là việc chấp nhận bản thân và đối xử với bản thân mình bằng lòng trắc ẩn. Hãy dành thời gian để tập trung vào hiện tại và cho bản thân mình chút thời gian để phát triển.
• Hãy đặt ra thời gian cụ thể trong ngày để thực hành chánh niệm và giữ cho thói quen này được đều đặn. Các bạn có thể thực hành chánh niệm khi ăn  uống, đi bộ hoặc trò chuyện để tăng thêm nhận thức về hiện tại.

XEM THÊM: Lòng biết ơn là gì? Biểu hiện và ý nghĩa của lòng biết biết ơn

Bên trên là các thông tin DIENMAYBAMIEN chia sẻ cho các bạn về chánh niệm là gì? Lợi ích và cách thực hành chánh niệm hiệu quả. Hy vọng bài viết giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về phương pháp này để cải thiện sức khỏe tinh thần của mình tốt hơn.